Atatürk, 72 Yıl Önce Vefât Etti

10 Kasım'da Atatürk'ü anma törenleri yaptık, okullarda, alanlarda, Anıtkabir'de törenler yapıldı.
Genelkurmay Başkanlığı'nın resmî internet sayfalarında, Anıtkabir'i 10 Kasım 2010'da ziyâret edenlerin sayısı 198 Bin. 
Atatürk, 10 Kasım 1938'de, İstanbul'da, Dolmabahçe Sarayı'nda vefât etmişti. Atatürk'ün vefâtının nedeni olarak, "siroz" hastalığı diye söylenir. ama, bazı kaynaklar, Atatürk'ün vefâtında başka nedenlerin de olduğunu söylerler.
Atatürk, vefât ederken, Türkiye Cumhuriyeti'nin İlk Cumhurbaşkanı idi, 15 Yıl olmuştu Cumhuriyet'i kuralı.
Atatürk'ün vefâtından bugüne, her yıl, Türkiye, Atatürk'ü anma törenleri yapıyor, törenlerde kalabalıklar biraraya geliyorlar, Atatürk'e saygılarını anlatıyorlar.
Atatürk, 1927'de, "Nutuk"u yazmıştı, 1919'dan 1927'ye, bir "tarih kitabı" idi "Nutuk", yüzlerce sayfa idi, belgeleri de içermekteydi. Atatürk, "Nutuk"u bir Tarihçi yöntemi ile yazmıştı, CHP'li Milletvekilleri'ne "Nutuk"u okudu, yüzlerce sayfa "Nutuk"u üç günde okumuştu Atatürk.
Atatürk'ün dünya'yı değiştirmiş liderler arasında yerini alması ile, Türkler de, Osmanlı'nın yıkılış dönemlerinde yaşadıkları bunalımları aşmışlardır, Atatürk'ü desteklemişlerdi Türkler, Anadolu'da yaşayan öteki "kavim"lerden veyâ milletlerden kişiler de Atatürk'ü desteklediler, Meclis'te üye oldular, CHP'li oldular, yeni devlet'in memûrları oldular. Atatürk, Cumhurbaşkanlığı sırasında Türkiye'nin tüm bölgelerini ziyâret etmiş, reformları, devrimleri halka anlatmıştı. 
dünya, farklı sorunlarla ya da farklı akımların getirdiği koşullarla meşgûlken, Türkiye, Atatürk'ün liderliğinde yeniden inşâ edilmekteydi, tüm yasalar yenilenmişti, yeni kurumlar kurulmuştu, Türkiye Cumhuriyeti Devleti, tarihsel açıdan yeni bir devlet idi, Ortadoğu coğrafyası açısından da yeni bir devlet idi. yeni devlet, Atatürk'ün CHP'nin 1935 Kurultayı'nda söylediği gibi, yeni toplum'un yaratılması açısından da yeni idi, devlet milleti yaratırken, millet de devleti yaratmıştı. Atatürk, devlet ile milletin birbirini desteklemesi koşulu ile reformların, devrimlerin gerçekleşeceğini söylemişti.
Atatürk, dünya'nın saygın liderlerinden biri idi, Cumhurbaşkanlığı yıllarında, Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İtalya, Hindistan, İran, İsveç, Afganistan, Macaristan, Japonya, Çin, Atatürk'ü desteklemişlerdi, bir çok devletin yöneticileri Atatürk'ü ziyâret etmişlerdi.
Atatürk, Türkiye'yi severken sevdiğini hiç gizlememişti, 1933'deki 10. Yıl Nutku'nda, Türk Milleti'ne bağlılığını haykırmış, Türk Milleti'ne öneriler getirmiş, Türk Milleti'nin 1933'e kadar gerçekleştirdiklerini kutlamıştı.
Atatürk, toplumu bir bütün olarak algılamayı, geliştirmeyi, yenilemeyi seçmiş bir filozof idi. Atatürk, yeni devletin toplumu bölmek gibi bir niteliğinin olamayacağını daha ilk anda ilân etmişti, 1923'deki 1. İzmir İktisat Kongresi, Atatürk'ün düşüncelerinin bir somutlaşması olarak ilginç bir girişim idi.
Atatürk, köyleri de, şehirler gibi yenilemiş bir liderdi, millet de, hem köylerde, hem şehirlerde Atatürk'ün reformlarını destekledi. 1925'deki Şeyh Sait İsyanı ile, 1930'daki Serbest Fırka tecrübesi, Atatürk'ün liderliğini tehdit etmiş "istisnâi" sosyal tecrübelerdi, Şeyh Sait İsyanı bastırıldı, Serbest Fırka yasaklanıp yargılandı.
Atatürk, Sovyetler Birliği ile, ekonomide, sanayileşmede, tarımın modernleşmesinde, eğitim atılımlarında işbirliği yapmıştı, Atatürk'ün komşu devletlerle, komşu milletlerle yaptığı işbirlikleri hâlâ ilginç siyasî tecrübelerdir.
Atatürk'ü, vefâtının 72. Yılı'nda saygı ile anıyorum, "Nutuk"u ilkokul yıllarımda okumuştum, yüzlerce sayfa, aynı yıllarda Tarihçi Şevket Süreyyâ Aydemir'in "Tek Adam"ını okumuştum, Lord Kinross'un "Atatürk" biyografisi de, Victor Hugo'nun "Sefiller"i de -farklı bir tarihsel dönemi anlatsa da!- "Nutuk"u okumamda yardımcı olmuşlardı. Atatürk, çocukluğumda kalmadı elbette, sonra da, Tarihçi olurken, daha önce lise yıllarımda, Atatürk ile ilgili yayınlanmış kitaplarının çoğunu okumuştum.
Atatürk de böyle istiyordu kuşkusuz! Türk Dil Kurumu'nu, Türk Tarih Kurumu'nu kurarken, üniversitelerde reformlar yaparken, Atatürk, yurttaşların bir "tarih bilgisi", "tarih bilinci" kazanmaları için çaba harcamıştı, liderlik yapmıştı.
Atatürk'ü, 72 Yıl sonra saygı ile anmak için Anıtkabir'i ziyâret eden yurttaşlarımızı kutlarım.
SİNAN ÖNER