Saturday, February 16, 2013

Jean Paul Sartre'ı Hatırlarken

Fransız filozof, romancı, gazeteci, tiyatro yazarı, eleştirmen Jean Paul Sartre'ı hatırlamak, 20. Yüzyıl'ın felsefe okullarından birini kavramak için -varoluşçuluk okulu- yararlı bir girişim olur. Jean Paul Sartre'ın kitaplarının bazıları Türkçe'de yayınlanmıştı, ama, hâlâ yayınlanmayan kitapları olduğu gibi, bir toplu yayın da gerçekleştirilemedi bugüne kadar.
"Sözcükler", "Bulantı", "Tükeniş Çağı", "İş İşten Geçti", "Edebiyat Nedir?", "Estetik Üzerine Denemeler", "Baudelaire", "Yöntem Araştırmaları", "Sartre ile Söyleşiler", "Varoluşçuluk", "Diyalektik Aklın Eleştirisi", Türkçe'de yayınlanmış eserleri arasındadır.
Jean Paul Sartre, felsefeye yeni bir akım kazandıran filozoflardan biridir, aynı zamanda edebiyat ve politika ile ilgilenen bir filozof idi, romanları ile tüm dünyayı etkilemiş, yazdığı eserlerin çoğu çoğu dilde yayınlanmıştır. Jean Paul Sartre, Birinci Dünya Savaşı yıllarında çocukluktan gençliğe geçmiş, İkinci Dünya Savaşı yıllarında yazmayı sürdürmüş, dergiler yayınlamış, "rezistans" hareketlerinde yer almıştı. Jean Paul Sartre, varoluşçuluk akımını romanlarında uygulamış, felsefe akımı olarak da varoluşçuluğu açıklamış, anlatmıştı.
Jean Paul Sartre, aynı zamanda bir tarihçi idi, bir biyografi yazarıydı, bir araştırmacı idi. Jean Paul Sartre'ın felsefesinde karamsar bazı öğeler bulunmasına rağmen, genellikle iyimser bir yazardı, iyimser bir filozof idi, Jean Paul Sartre, bunda da "diyalektik" metodu uygulamış, karamsarlıkla iyimserliğin birbirlerine ve somut gerçeğe "diyalektik" bir bağlılıkla bağlı olduğunu yazmıştı. sosyal hareketlerde aktif bir demokrat idi Jean Paul Sartre, sosyalist hareketlerle ilgilenmiş, modern bir sosyalist politika geliştirmek için çalışmıştı. Jean Paul Sartre, "burjuva" bir tarihten geldiğini yadsımamış, ama, "kapitalizm"in varoluşçu bir eleştirisini de geliştirmişti. Jean Paul Sartre'a göre, "Marxizm, çağımızın aşılamaz bir felsefesi"ydi. Jean Paul Sartre, Marxizm'in özellikle Avrupa'da yaşadığı sorunları ele almış ve Marxizm'e varoluşçu bir katkı yapmaya girişmiş bir filozof idi.
Jean Paul Sartre, bir Balzac uzmanı idi, Balzac'ın biyografisi ile ilgili araştırmalar yapmıştı, Baudelaire ile ilgili de biyografi kitabı yazmıştı. 19. Yüzyıl Fransız edebiyatı ile ilgili Jean Paul Sartre'ın bir çok eseri vardır. "Edebiyat Nedir?" kitabında, edebiyat ve edebiyat tarihi ile ilgili düşüncelerini açıklamıştı Sartre. Jean Paul Sartre'ın sanat tarihi ve estetik araştırmaları da yayınlanmıştı. Sartre, felsefe ile sanatı ve edebiyatı birbirine yaklaştırmış, felsefe ile politikayı ve sosyal bilimleri de birbirine yaklaştırmaya yönelmişti. bu açıdan da, Sartre bir "sentez"arayışının felsefesini yapmıştı. Sartre'ın "Hegelci" bir yönü idi bu, "sentez"e yönelmeyi seçmişti Sartre.
SİNAN ÖNER
 

No comments:

About Me

My photo
Mersin, Türkiye
Historian, Poet, Translator, Novelist, Cinema Writer